Nhân ngày giỗ tổ họ Nguyễn Đỗ - Nghĩ về nguồn cội |
|
|
Trong truyền thống văn hóa của người Việt Nam, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” luôn luôn được đề cao. Thờ cúng tổ tiên là một hình thức tín ngưỡng thể hiện rõ nét truyền thống ấy. Nhân ngày giỗ tổ họ Nguyễn Đỗ vào ngày 05/06 AL, xin có đôi lời về truyền thống cúng giỗ tổ tiên của người Việt Nam nói chung và của họ Nguyến Đỗ ở Huyện Tiền Hải nói riêng... |
|
Giỗ họ - tín ngưỡng bảo tồn nét truyền thống của người Việt Nam
Trong truyền thống văn hóa của người Việt Nam, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” luôn luôn được đề cao. Thờ cúng tổ tiên là một hình thức tín ngưỡng thể hiện rõ nét truyền thống ấy.
Đây là một phong tục không bắt buộc nhưng lại gần như là thứ "luật bất thành vǎn" trong đời sống tâm linh của người Việt tồn tại qua bao thế hệ. Người Việt Nam coi việc thờ phụng tổ tiên là thể hiện sự hiếu thuận và lòng biết ơn của con cháu đối với công ơn các bậc sinh thành. Đối với người Việt, mối quan hệ huyết thống, thân tộc vô cùng quan trọng. Dù đi xa hay gần, mỗi người đều luôn ý thức về cội nguồn, tổ tiên, dòng họ của mình.
Theo Giáo sư Vũ Ngọc Khánh, Viện Văn hóa dân gian Việt Nam, những năm trở lại đây, các phong tục, nghi lễ văn hóa truyền thống ngày càng được toàn thể xã hội quan tâm, chú trọng. Nghi lễ gia đình, dòng họ ở một khía cạnh nào đó, cũng chính là một di sản văn hoá phi vật thể. Nó được lưu giữ từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ cá nhân này đến cá nhân khác.
Rất cần có phương án gìn giữ, lưu truyền để các thế hệ người Việt sau này có được cái nhìn đầy đủ về cội nguồn dân tộc. "Tuy nhiên hiện nay, điều cần nhất là làm sao đưa ra được những nghi lễ vừa bảo tồn được nét truyền thống, lại vừa phù hợp với xã hội hiện đại. Cách thức tổ chức cũng cần tiến hành sao cho vẫn thể hiện được đầy đủ ý nghĩa, mà không quá xa hoa lãng phí", giáo sư Khánh nói.
...Và giỗ tổ họ Nguyễn Đỗ ở Huyện Tiền Hải
Lễ giỗ tổ của họ Nguyễn Đỗ vào ngày 05/06 âm lịch hàng năm thờ ông thuỷ tổ công Nguyễn Công Trị. Mọi việc chuẩn bị cho ngày giỗ từ mua sắm đồ lễ đều phải chuẩn bị từ trước và hoàn thành vào chiều ngày 04. Từ chiều hôm trước, vị trưởng tộc triệu tập đại diện các chi về từ đường để bàn về việc tổ chức như thế nào cho có ý nghĩa, vừa trang nghiêm vừa thành kính, đồng thời cũng là ngày con cháu gặp nhau, trước là thắp hương dâng lễ nhớ ơn tổ tiên, sau là trò chuyện hỏi thăm về sức khỏe, làm ăn, việc học hành của con cháu....
Chi phí để tổ chức trong ngày giỗ họ được lấy từ số tiền đóng góp của con cháu trong dòng họ (được gọi là quĩ họ) theo các suất “đinh” tức là chỉ có con trai đóng góp, những người đã lấy vợ được cho là đã trưởng thành đều có trách nhiệm đóng góp.
Con cháu đi làm ăn, công tác ở xa thì không quy định số tiền đóng, mà cho phép tùy tâm nhưng những người này thường đóng góp nhiều hơn với quan niệm tỏ lòng biết ơn tổ tiên dòng họ đã "phù hộ" cho mình làm ăn phát đạt, thuận lợi.
Trách nhiệm tiến hành tổ chức giỗ do ban lễ nghi chịu trách nhiệm. Các thành viên khác trong họ sẽ được phân công từng việc cụ thể. Theo phong tục, chiều 04 con cháu làm lễ cúng gọi là "tế cáo", mời tổ tiên về, sáng hôm sau là lễ "tế chính". Tất cả con cháu xa gần đều được thông báo về dự lễ .
Lễ giỗ họ được tổ chức tại Từ đường, xây trên mảnh đất hương hỏa tổ tiên để lại. Trước khi làm lễ tất cả bà con trong họ đứng trang nghiêm và thành kính nhìn lên lá cờ tổ quốc và cờ họ.Khi làm lễ, con cháu quỳ trước bàn thờ tổ, trưởng họ đứng trước bàn thờ tổ đọc bài văn khấn tổ tiên, sau đó đọc lịch sử dòng họ và đây là cách nhắc nhở con cháu nhớ đến công ơn tổ tiên và để giáo dục các thế hệ hậu sinh về truyền thống, gia phong của gia tộc...
Sau khi tiến hành xong hết các nghi lễ cúng, ban lễ nghi sẽ đi chấm điểm từng mâm cỗ và trao giải thưởng cho các mâm cỗ có gà cúng đẹp. Tiếp đến, các trưởng chi sẽ ngồi lại họp bàn về công việc chung của họ, cụ thể là tổng kết công việc năm trước và lên kế hoạch cho năm sau.
Cũng như các năm trước, họ đã trích ra một phần tiền trao thưởng cho các cháu học giỏi, thi đỗ ĐH để báo cáo với tổ tiên và khuyến khích con cháu tiếp tục phấn đấu. Những gia đình, cá nhân thành đạt, làm ăn giỏi cũng được biểu dương trong ngày này; ai trong họ mắc lỗi, có khuyết điểm sẽ được nhắc nhở để khắc phục, sửa chữa.
Đến ngày giỗ họ, dù bận đến đâu, con cháu cũng cố gắng thu xếp về dự bởi đây là dịp để gặp mặt đông đủ anh em, cháu con trong họ, được chuyện trò, ôn lại những năm tháng vất vả và thấy mình phải phấn đấu hơn nữa để làm vẻ vang dòng tộc, mỗi lần được về quê dự ngày giỗ họ, ai cũng cảm thấy vô cùng ấm cúng.
Nhân các dịp giỗ tổ hàng năm, con cháu họ Nguyễn Đỗ lại về đông đủ, khấn cầu cho dòng họ luôn đoàn kết, cùng nhau vun đắp cuộc sống ấm no, cây Phúc muôn đời luôn mãi mãi vươn cao.
Đỗ Thành Đồng
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Về trang trước
